Het kan voor mensen die voor het eerst in aanraking komen met bitcoin soms lastig zijn om de digitale munt een plek te geven. Wat is het precies en waarom heeft bitcoin waarde? De makkelijkste manier om een begin van een antwoord op die vraag te vinden is door bitcoin te zien als digitaal goud.
Net als goud is bitcoin niet afhankelijk van een gecentraliseerde autoriteit voor de uitgifte van nieuwe bitcoin. In de computercode van bitcoin die wordt beschermd door een netwerk van meer dan 50.000 nodes is vastgelegd dat er slechts 21 miljoen bitcoin in omloop komen die miners kunnen verdienen door werk te leveren. Net als bij goud is er geen enkele entiteit die uit het niets meer bitcoin kan maken. In zekere zin is de schaarste van bitcoin net als die van goud vastgelegd door krachten die groter zijn dan de mens. In het geval van goud door de natuur en in het geval van bitcoin met wiskunde, speltheorie en de kracht van grote getallen. De natuurlijke schaarste van bitcoin geeft het in de kern dezelfde eigenschappen als goud dat al duizenden jaren dient als de veilige haven voor het vermogen van mensen: een store of value.
Goud en bitcoin delen in belangrijke mate dezelfde investeringscase. Het gaat bij allebei de investeringsobjecten in de kern om schaarste. Om goud en bitcoin met elkaar te vergelijken moet je de eigenschappen van beide vormen van schaarste naast elkaar leggen.
De verschillen tussen bitcoin en goud
In tegenstelling tot goud is het extreem eenvoudig en goedkoop om bitcoin te vervoeren en de echtheid van een bitcoin te verifiëren. Binnen een tijdsbestek van 10 minuten kan een bitcoin aan de andere kant van de wereld zijn en daar betaal je, afhankelijk van hoe snel je dat wil laten gebeuren, slechts een paar cent voor. Daarnaast heb je aan een computer van ongeveer 200 euro, de bitcoin software en een internetverbinding genoeg om alle bitcoin en inkomende en uitgaande transacties te verifiëren.
Goud naar de andere kant van de wereld sturen is kostbaar vanwege de beveiliging die je ervoor moet regelen en duurt over het algemeen een stuk langer dan een bitcoin transactie. Daarnaast is de echtheid van goud een stuk lastiger te verifiëren dan bij bitcoin. Je hebt daar relatief kostbare apparatuur en specialistische kennis voor nodig.
Bitcoin is verder een programmeerbare vorm van schaarste. Bitcoin bestaat niet in de fysieke wereld en dat heeft als voordeel dat het makkelijker te beschermen is dan goud. Je moet goud altijd op een fysieke locatie bewaren, wat kostbaar is, en het kan lastig zijn om goud in gevallen van nood over de grens mee te nemen. Je kunt bitcoin in principe verdelen over een set van sleutels die je op verschillende locaties bewaart. Bijvoorbeeld een combinatie van 5 sleutels waarvan je er 3 nodig hebt om je bitcoin te bewegen.
Daarnaast kun je bitcoin ook opslaan op een manier dat ze pas na een bepaalde datum weer in beweging kunnen komen of een grens oversteken met het “wachtwoord” voor je bitcoin in je hoofd. Al is dat laatste niet aan te raden, aangezien de kans aanwezig is dat je geheugen je in de steek laat en afhankelijk van de omvang van je vermogen kan dat best zonde zijn.
De gelijkenissen met goud en de extra eigenschappen die bitcoin uniek maken geven bitcoin met recht de naam digitaal goud. Vanwege de schaarste is bitcoin net als goud in staat om een veilige haven te zijn als inflatie dreigt en/of er politieke onzekerheid heerst. Maar het feit dat bitcoin digitaal is en daarmee programmeerbaar, geeft de digitale munt enkele belangrijke voordelen ten opzichte van goud.
Welke van de twee is de beste store of value?
Goud is jarenlang de belangrijkste store of value van de wereld geweest. Het blinkende edelmetaal heeft die positie kunnen behouden omdat er nooit een alternatief kwam dat significant beter was. Mensen hadden geen reden om over te stappen op andere grondstoffen. Nu is er met bitcoin de ontdekking van absolute digitale schaarste en heeft goud ineens een gevaarlijke concurrent.
Puur op basis van de schaarste wint bitcoin de strijd al van goud. Bitcoin heeft een in de computercode vastgelegd maximum dat wordt beschermd door een netwerk van duizenden gebruikers. Bitcoin heeft uiteindelijk een inflatie van 0. Goud daarentegen heeft een inflatie van 1-2 procent per jaar. Als jij van plan bent om je vermogen voor misschien wel generaties in goud te bewaren, dan verlies je in 40 jaar tijd ongeveer 50 tot 100 procent van je koopkracht. De schaarste van goud is inferieur aan die van bitcoin. De enige reden waarom goud door de jaren heen zijn relatieve koopkracht heeft weten te behouden is omdat de productie van de mensheid harder is gegroeid dan die 1 tot 2 procent inflatie per jaar.
Behalve het feit dat de schaarste van goud inferieur is aan bitcoin, betaal je ook meer om goud te vervoeren en bewaren. Bitcoin vervoeren kost je een paar cent en in het ergste geval een paar euro. Goud vervoeren is een stuk gevaarlijker en kostbaar. Daarnaast is het opslaan van bitcoin na je vervoer praktisch gratis en moet je voor goud bijvoorbeeld opslagkosten betalen voor het huren van een kluis of iets dergelijks.
Met andere woorden, goud is een stuk inefficiënter dan bitcoin als store of value en zal het puur op basis van de objectieve eigenschappen afleggen. Over een lange tijdsperiode verliest goud door die inefficiëntie waarde ten opzichte van bitcoin dat een stuk efficiënter is. Bitcoin is digitaal goud en verslaat goud op praktisch ieder vlak behalve de bestaansgeschiedenis. Het lijkt dan ook een kwestie van tijd voordat bitcoin de markt van goud volledig opeet en het edelmetaal degradeert tot een industrieel gebruiksgoed en gewild materiaal voor juwelen.
