Exchange Traded Funds (ETF’s), ofwel het wondermiddel voor de luie belegger zoals Karel ze noemde in zijn artikel, geven investeerders al jarenlang een passieve manier om divers te investeren. Zo wordt er binnen de FIRE movement veel geïnvesteerd in ETF’s. De Vanguard Group die de bekendste ETF VWRL beheren, hebben inmiddels 80 ETF’s in hun portfolio waarmee ze maar liefst 1.200 miljard (1,2 biljoen) dollar beheren. Mocht je benieuwd zijn of het investeren in ETF’s iets voor jou is, raad ik je aan om het artikel van Karel te lezen. In dit artikel wil ik het echter gaan hebben over hoe deze fondsen werken.
Laten we beginnen bij het begin
In het begin van de 1970s is er een onderzoek uitgevoerd waarin beschreven werd wat de mogelijke voordelen van passief investeren zijn. Dit is opgepakt door Wells Fargo (een Amerikaanse bank) die in 1971 het concept uitwerkte tot een product voor een pensioenfonds klant van de bank. Het voordeel van een dergelijk product is dat er weinig beheer nodig is in vergelijking met een actief investeringsfonds. Dit product is in 1973 uitgebreid naar een gecombineerde index fonds voor belangrijke klanten: grote institutionele beleggingspartijen. Het was echter pas in 1975 toen er een markt-brede index fonds gelanceerd werd door John Bogle van The Vanguard Group. Een index fonds volgt de koers van een index zoals bijvoorbeeld de AEX of de S&P 500. John geloofde dat particuliere investeerders beter af zijn met een fonds dat de hele markt volgt, in plaats van zelf proberen de markt te verslaan. Dit fonds, genaamd de First Index Investment Trust, volgde de S&P 500 en begon met zo’n 11 miljoen dollar in beheer. Inmiddels is het fonds bekend als de Vanguard 500 Index Fund en beheerde zo’n 441 miljard dollar in 2019 toen John helaas overleed. Het duurde echter nog jaren voordat de huidige vorm van ETF’s gangbaar werden voor de particuliere investeerder. Deze kwamen namelijk pas in 1993 en zijn uitgegeven door State Street Global Investors. In 2001 begon Vanguard met het uitgeven van ETF’s.
Exchange Traded Funds
Wat verschilt er dan tussen het product van John Bogle en een ETF? ETF’s zijn fondsen waarmee gehandeld kan worden op de beurs en die een waarde representeren van een onderliggend goed zoals bijvoorbeeld aandelen of obligaties. Vaak volgen ETF’s een bepaalde index maar kunnen afwijken met een eigen onderliggende investeringsstrategie. Een ETF verschilt dus met een beleggingsfonds doordat beleggingsfondsen vaak niet verhandelbaar zijn op de beurs. Een voorbeeld van een ETF is Vanguard FTSE All-World UCITS EF (VWRL) met meer dan 3200 verschillende aandelen in beheer en is momenteel te handelen tegen een prijs van ongeveer 78 euro. Dit geeft een belegger de ruimte om een diverse positie aan te nemen van aandelen over de hele wereld heen, zonder al deze aandelen los te hoeven kopen wat veel kapitaal vereist. Eind 2019 waren er maar liefst meer dan 7000 verschillende ETF’s beschikbaar. Een enorme groei sinds 1993. Doordat ETF’s minder beheer nodig hebben zijn de beheerkosten ook lager dan de gemiddelde beleggingsfondsen. Typisch liggen de ETF jaarlijkse kosten tussen de 0.1% en 0.5%. Voor VWRL zijn de jaarlijkse kosten bijvoorbeeld 0.22%. Volgens Morningstar zijn de kosten voor passief beheerde fondsen maar liefst gemiddeld 0.15% in 2018 versus 0.67% in actief beheerde fondsen. Een interessant feitje is dat 83% van de gemeten assets van investeerders zitten in ETF’s waarvan de kosten bij de laagste 40% horen, oftewel: investeerders willen zo min mogelijk tarieven betalen. Terecht, want het bespaart je een hoop geld op termijn. Karel gebruikt het volgende voorbeeld in zijn artikel:Stel dat jij een vermogensbeheerder een ton laat beleggen tegen 1,5% kosten per jaar. Je broer belegt ook een ton, maar tegen 0,5% per jaar. Dan bezit jij, bij een bruto rendement van gemiddeld 5% per jaar, over veertig jaar een bedrag van €396.000. Je broer zit dan al op €582.000.ETF’s zijn dus een goedkoper en eenvoudiger alternatief van beleggingsfondsen of actief fondsbeheer.
Varianten
Er zijn verschillende varianten ETF’s die investeerders kunnen gebruiken om bijvoorbeeld hun vermogen op te bouwen of om inkomsten te genereren. Een aantal voorbeelden van zulke varianten zijn:
- Stocks: De typische ETF waarbij er geïnvesteerd wordt in aandelen. Vaak worden indexen gebruikt om te bepalen welke aandelen in het fonds komen.
- Obligatie: Een ETF dat bestaat uit overheidsobligaties of bedrijfsobligaties.
- Industrie: Een ETF met een focus op een bepaalde industrie zoals technologie, automotive of telecom.
- Commodity: Een ETF waarbij er geïnvesteerd wordt in commodoties zoals goud of olie.
- Currency: Bij een currency ETF wordt er geïnvesteerd in valuta zoals de dollar of de Japanse yen.
Het is aan jou als investeerder om te kiezen welke type ETF het beste past bij je doelen. Zo zullen obligatie ETF’s bijvoorbeeld in verhouding met de typische aandeel ETF’s minder risicovol zijn maar ook minder opleveren op termijn. Momenteel bestaan er nog geen cryptocurrency ETF’s al lijkt de Grayscale Bitcoin Trust er erg veel op.
Dividend
Beursgenoteerde bedrijven hebben de keuze om dividend uit te keren aan aandeelhouders. Dit is ook het geval voor aandelen die in een ETF zitten. Zo zijn er dus fondsen die de ETF-houders een dividend uitkeren aan de hand van het dividend uitgekeerd voor de aandelen in het fonds. Hierdoor heb je naast de (hopelijk stijgende) marktwaarde ook een dividend inkomstenbron. Het kan ook zijn dat een ETF het uitgekeerde dividend gebruikt om te herinvesteren in het fonds waardoor de intrinsieke waarde stijgt. Let erop dat er ETF’s zijn waar dividendlekkage optreedt. Dividendlekkage is het deel van de dividendbelasting dat is ingehouden door je beleggingsinstelling en/of onderliggende aandelen die in het fonds zitten wat niet terug te vragen is via je belastingaangifte. Hierdoor zal je rendement zakken. Lees er hier meer over.
Hoe wordt de waarde eigenlijk bepaald van ETF aandelen?
De hoeveelheid beschikbare ETF aandelen worden gereguleerd aan de hand van een creation(creatie) en redemption(aflossing) mechanisme. Dit mechanisme wordt uitgevoerd door grote gespecialiseerde investeringspartijen die hiervoor gemachtigd zijn door het fonds. Deze partijen heten overigens authorized participants.
Creation
Wanneer een fonds nieuwe aandelen uit wil geven zodat investeerders in kunnen stappen in de ETF kopen authorized participants aandelen van een index (zoals de AEX) die de ETF volgt, en verkopen of verruilen deze met het fonds voor nieuwe ETF aandelen. Hierdoor komen er nieuwe ETF aandelen in de markt. Vervolgens verkoopt de authorized participant deze nieuwe uitgegeven aandelen weer op een beurs. Door het creation proces komen er dus nieuwe ETF aandelen op de markt.
Redemption
Tegenovergesteld kunnen er ook ETF aandelen van de markt gehaald worden. Dit wordt gedaan doordat een authorized participant ETF aandelen koopt in de markt en deze ruilt bij het fonds voor de onderliggende aandelen tegen dezelfde prijs. Deze aandelen kan de authorized participant vervolgens weer verkopen op de markt, waardoor er dus minder ETF aandelen beschikbaar zijn.
Net asset value (NAV)
Het mechanisme van creation of redemption gebeurt aan de hand van de zogeheten net asset value. Dit staat voor de waarde van de onderliggende assets en kan dus verschillen van de prijs van het ETF aandeel. Als een stock ETF bijvoorbeeld 101 euro waard is, maar de NAV (waarde van de onderliggende aandelen) 100 euro waard is, wordt het ETF op een zogeheten premium gehandeld; ze zijn duurder dan de onderliggende waarde.
Wanneer dit optreedt kan een authorized participant geld verdienen door deze goedkopere aandelen te kopen in de markt, deze te verruilen bij de ETF voor ETF aandelen, en deze vervolgens te verkopen op de markt voor meer geld. Door dit proces zal de waarde van de ETF aandelen echter dalen omdat er meer ETF aandelen beschikbaar zijn waardoor het weer terug zakt naar de waarde van het onderliggende goed.
Wanneer de situatie andersom is: de NAV is hoger dan de prijs van het ETF aandeel, kan een authorized participant geld verdienen door juist ETF aandelen te kopen in de markt en deze te verruilen bij het fonds voor de onderliggende aandelen. Deze aandelen kunnen vervolgens met winst verkocht worden in de markt. Hierdoor zullen er minder ETF aandelen beschikbaar zijn en zal de prijs stijgen waardoor het weer gelijk loopt met de NAV. Door dit mechanisme zal de prijs van een ETF aandeel altijd stijgen of dalen aan de hand van het onderliggend goed.
Conclusie
Al in al is het een interessant product waar veel investeerders blij mee zijn. Het geeft ze een eenvoudige manier om een divers portfolio samen te stellen zonder veel kapitaal nodig te hebben. Daarnaast is het in verhouding met een actief beheerd fonds goedkoper doordat het mechanisme van balanceren gebeurd aan de hand van de markt met authorized participants. Ben jij een ETF investeerder? Ik hoor graag je ervaringen in de Pegulanten Telegram community!
