Vroeg met pensioen gaan, wie wil het niet! Maar hoeveel geld heb je eigenlijk nodig om lekker achterover te kunnen hangen? Dat gaan we voor jou uitzoeken in dit artikel. De kern van het verhaal is heel simpel: probeer zo snel mogelijk een zo groot mogelijk investeringsportfolio op te bouwen. Dat portfolio moet in ieder geval zo groot zijn dat jij kan stoppen met werken om vervolgens met je hele gezin nog jaren van het rendement te kunnen genieten.
Dit is waar de bekende FIRE-beweging om draait. FIRE staat voor Financially Independent, Retired Early.
Hoeveel heb ik nodig om met pensioen te gaan?
Het belangrijkste is om je uitgaven zo laag mogelijk te houden zodat je een groot deel van je inkomen in je investeringsportfolio kunt stoppen. De meeste FIRE-adepten houden hiervoor de 4%-regel aan. Waarmee ze bedoelen dat je jaarlijkse uitgaven niet hoger mogen zijn dan 4% van je totale portfolio. Je kunt deze regel gebruiken om te berekenen hoeveel je nodig hebt om met pensioen te gaan.
Stel dat jij en jouw gezin jaarlijks €50.000 nodig hebben om alles te kunnen doen wat jullie hartje begeert. Dan zou je volgens de 4%-regel een portfolio moeten verzamelen van €1.250.000 om met pensioen te kunnen gaan. Kortom, je portfolio moet 25x groter zijn dan het bedrag wat jij en je gezin jaarlijks spenderen.
Wat is de logica achter de 4%-regel?
De logica achter de 4%-regel is eigenlijk net zo eenvoudig als de regel zelf. Stel je voor dat je het altijd op safe hebt gespeeld en je vermogen veilig in een divers mandje van aandelen hebt gestopt zoals de Amerikaanse S&P500. Historisch gezien heeft deze lijst met 500 Amerikaanse bedrijven een jaarlijks rendement van ongeveer 7% gepakt, plus nog ongeveer 2% aan dividenduitkering. Daarmee kom je op een totaalrendement van ongeveer 9% op jaarbasis. Ervan uitgaande dat jouw jaarlijkse uitgaven met ongeveer 2% groeien vanwege de inflatie, dan zou je portfolio met die 9% nog groeien omdat je maar 4% van je portfolio spendeert. Wat betekent dat je in theorie nooit meer zonder geld komt te zitten.
Laten we dit eens uitwerken in een voorbeeld: stel dat je op 31 december 2020 met pensioen gaat. Je jaarlijkse uitgaven zijn €50.000 en geheel volgens de 4%-regel heb je een portfolio van €1.250.000 verzameld. Op 31 december 2020 trek je de volledige €50.000 die je nodig hebt voor 2021 uit je beleggingsportfolio. Van je portfolio is nu nog €1.200.000 over. Dan spoelen we door naar het einde van 2021. Je portfolio is met 9% gegroeid (7% rendement en 2% dividend) en is nu €1.308.000 waard. Vervolgens haal je het bedrag dat je nodig hebt voor 2022 uit je beleggingsportfolio. Vorig jaar was dit €50.000, maar met 2% inflatie heb je dit jaar €51.000 nodig. Wat opvalt is dat je een steeds kleiner percentage van je portfolio nodig hebt om de jaarlijkse kosten mee te dekken. In het eerste jaar begon je met 4%, maar dit jaar is het al 3,9%. Dit is het best denkbare scenario voor de 4%-regel. Het rendement op je beleggingsportfolio blijft stabiel op 7%, je pakt 2% dividend per jaar en de inflatie blijft rond de 2% liggen.
Is de 4%-regel heilig?
Als aandelen, dividenden en inflatie voorspelbaar en stabiel waren dan was de 4%-regel een zekerheidje geweest. Jammer genoeg voor ons is de wereld niet zo voorspelbaar. Gelukkig voor ons is de 4%-regel uitvoerig getest, en wat blijkt? Als we helemaal teruggaan tot het jaar 1871, dan zou de 4%-regel in 13 pensioenjaren niet uitgekomen zijn. Dat wil zeggen dat er 13 gevallen zijn waarin we na verloop van tijd het geld op zou zijn. Helemaal rustig met pensioen gaan op basis van de 4%-regel is er dus ook niet bij.
Maar als de 4%-regel geen zekerheid biedt, wat moeten we dan? We kunnen natuurlijk nog conservatiever te werk gaan en een lager percentage aanhouden. Wat betekent dat je een hoger bedrag nodig hebt om met pensioen te gaan. De 3%-regel heeft in het verleden bijvoorbeeld nog nooit gefaald. Dat wil niet zeggen dat de 3%-regel een garantie op succes is, want voor alles is een eerste keer.
Persoonlijk vind ik de 4%-regel van de FIRE-beweging geen hele stevige bodem om je pensioen mee in te gaan. Vooral omdat het verleden al meerdere keren heeft uitgewezen dat de regel geen zekerheidje is. Zelf neig ik eerder naar 3 – 2.5%. Dan heb je natuurlijk nog steeds geen zekerheid, maar zonder risico met pensioen gaan bestaat niet. Al ben ik er een voorstander van om als het op je pensioen aankomt meer zekerheid in te bouwen. Beter te veel dan te weinig geld, want als je iets niet moet willen is het op oudere leeftijd zonder geld komen te zitten.
