Het coronavirus heeft de wereld in zijn greep. Alle landen gaan langzaam op slot, zorgsystemen bezwijken onder de druk en volledige economieën vallen stil. In een tijd waarin de onderlinge afhankelijk nog nooit zo groot is geweest, bedrijven werken met de kleinst mogelijke marges en wereldwijde ketens fragiel zijn, kan de kleinst mogelijke tegenslag een systeemcrisis veroorzaken. Het natuurlijk in China, waar een groot deel van de wereld van afhankelijk is voor de productie en is langzaam naar de rest van de wereld overgewaaid. Even hadden we het gevoel dat het in China zou blijven, maar nu is wel duidelijk dat we allemaal keihard geraakt gaan worden door het coronavirus. De aandelenkoersen, waarvan het leek alsof ze alleen maar konden stijgen, hebben de afgelopen maand stevige rode cijfers laten zien.
Goud en bitcoin worden in dit soort scenario’s altijd genoemd als dé vluchthavens om de storm in uit te zitten. Maar wat we zien is dat mensen hun heil vooral zoeken bij de oude vertrouwde Amerikaanse dollar en de euro. Bitcoin is de afgelopen 30 dagen met bijna 40% in waarde gedaald, terwijl goud het met een daling van 8% ook erg zwaar had. Voor veel mensen is dit een reden geweest om de reputatie van beide assets als veilige haven in twijfel te trekken, maar is dat terecht? Het korte antwoord: nee.
De prestaties van goud in tijden van crisis
Maar je komt hier natuurlijk niet voor het korte antwoord, maar voor de waarheid. Hoe kan het dat goud zich momenteel niet als een veilige haven gedraagt? Waarom vluchten mensen niet naar goud? Om tot antwoorden te komen ben ik eens de geschiedenis ingedoken en heb ik gekeken naar het gedrag van goud tijdens de vorige crisis. Wat bleek? Gedurende de eerste maanden van de afgelopen crisis ging goud ook naar beneden ten opzichte van de dollar, maar die situatie duurde niet lang. Waar de aandelenkoersen bleven zakken en verschillende indexfondsen tot wel 50% van hun waarde verloren, hield de goudprijs na de eerdere dalingen goed stand. Ondanks dat iedereen in paniek zijn aandelen en andere financiële assets verkocht en de vraag naar dollars dus extreem toenam, had dit weinig invloed op de koers van goud.
Opvallend is dat je in eerste instantie een vlucht naar de dollar ziet, maar dat men al vrij snel weer op zoek gaat naar andere assets en de koers van de dollar nar de sterke stijging weer flink afneemt.
Interessant is dat we voor goud een tegenovergesteld patroon zien. In eerste instantie een daling ten opzichte van de sterke dollar en daarna een koersexplosie naar boven, precies op het moment dat de dollar weer in waarde begon af te nemen. We zagen dus eerst de vlucht naar dollars en vervolgens de sprong naar goud. Op dit moment zien we precies hetzelfde gebeuren bij goud en bitcoin. Met als enige verschil dat bitcoin nog nooit een crisis heeft meegemaakt. Waar goud een geschiedenis van duizenden jaren heeft, bestaat bitcoin pas iets meer dan 10 jaar. Waar schaarste voor beide assets de belangrijkste eigenschap is, heeft bitcoin additionele eigenschappen die er naar mening voor zullen zorgen dat het op de lange termijn ook de strijd van goud gaat winnen. Maar dat is een onderwerp voor een later artikel.
Terug naar goud de prestaties van goud in tijden van crisis
Het is een interessante waarneming dat de goudprijs relatief stabiel bleef op het moment dat de hele wereld riep om dollars. De dollar en andere fiat-munten doen het in de eerste maanden van een crisis vaak goed, vooral ten opzichte van aandelen, maar je ziet dat men na de paniek als eerste naar goud grijpt. Mensen die het narratief dat goud en bitcoin veilige havens zijn nu al naar de prullenbak verwijzen, kijken in mijn ogen te weinig naar de lange termijn.
Niet alleen in de crisis van 2008, maar ook gedurende de Amerikaanse Grote Depressie van de jaren dertig van de vorige eeuw deed goud het goed ten opzichte van de dollar. De koers steeg in 1933 van $21 naar $35 per troy ounce. Het enige frappante aan die periode was de illegaliteit van goudbezit. Geen enkele Amerikaan behalve de Amerikaanse overheid kon dus profiteren van de prestaties van goud tijdens de depressie.
De reactie die we nu van zowel goud als bitcoin zien is dus helemaal geen vreemde. De vraag naar dollars is de afgelopen weken extreem toegenomen en dat betekent per definitie dat de waarde van andere assets ten opzichte van de dollar daalt. Dezelfde reactie zagen we in 2008 en de Grote Depressie, met kort daarna een explosieve stijging van de goudkoers. Nemen we het begin van dit jaar als meetpunt dan is bitcoin met 18% gedaald ten opzichte van de dollar en is goud al een stuk stabieler met een daling van slechts 2%. De bitcoin markt is nu eenmaal een stuk kleiner en daarom ook gevoeliger voor vraagschokken zoals we die nu zien. Er komt daarom een stuk meer risico bij kijken, maar de potentiële winsten zijn om die reden ook een stuk groter. Persoonlijk zet ik mijn geld momenteel op bitcoin, maar ik denk dat je met beide assets goed zit voor de komende crisis. Op basis van het voorgaande is het in ieder geval veel te vroeg, en zelfs een beetje naïef, om nu al tot de conclusie te komen dat goud en bitcoin geen veilige havens zijn.
