Ken je het gevoel dat je ja hebt gezegd op plannen waar je nog enigszins onzeker over was alleen maar voor het feit dat je het anders zou missen? Of bijvoorbeeld zonder na te denken in het kopen van aandelen bent gedoken omdat je anders de boot zou missen? Dan ben je zeker niet de enige. De mogelijkheid tot het missen van dingen zoals een feestje, het grijpen van kansen of je geld investeren is wat bij ontzettend veel mensen FOMO oproept.
Wat precies is FOMO?
De term werd gangbaar in 2004 toen Patrick J. McGinnis het gebruikte in een publicatie in het blad The Harbus. Hij gebruikte de term als beschrijving voor het phenomeen dat managers te veel kansen grepen uit de angst dat ze anders een kans zouden missen: “fear of missing opportunities”. Tegenwoordig gebruiken we het vooral in sociale contexten. Denk bijvoorbeeld aan de keuze om een avondje thuis te relaxen, of uit te gaan met al je vrienden. Wat als het toch een leuke avond zou worden en ik zit maar thuis niks te doen?
Het gaat echter niet alleen om sociale contexten, maar het kan ook daadwerkelijk impact hebben op jouw financiën.
Waar het vandaan komt
Om te begrijpen waar FOMO vandaan komt duiken we in een subgroep van de psychologie wetenschap: behavioral economics. De stroming van behavioral economics gaat namelijk over de economische besluitvormingsprocessen van individuen en instellingen. Het boek Misbehaving van Richard Thaler legt een aantal onderwerpen uit die binnen deze stroming vallen, zoals utility (waarover ik ook al geschreven heb in dit artikel).
Een van de theorieën die binnen de behavioral economics valt is het zogeheten Prospect Theory (ook wel bekend als de loss-aversion theorie). In deze theorie wordt aangenomen dat mensen verliezen en winsten anders ervaren. Belangrijker nog: over het algemeen hebben mensen de neiging om eerder verliezen te voorkomen, dan winsten te genereren. Het negatieve gevoel van bijvoorbeeld 100 euro verliezen komt twee keer zo hard aan in vergelijking met het positieve gevoel van 100 euro verdienen.
Sterker nog, dit is versterkt als het gaat om het verliezen van dingen die je al hebt maar ook wat je denkt te hebben. Dit principe wordt mooi uitgelegd aan de hand van een onderzoek dat is uitgevoerd door Barry Schwartz aan de hand van het kopen van een auto:
Optie 1: Klanten kregen een auto gepresenteerd met alle opties inbegrepen wat het natuurlijk een duurdere auto maakte. Wanneer de klant aangaf dat het te duur was haalde de salesman er opties vanaf om de prijs te verlagen.
Optie 2: Klanten kregen een auto gepresenteerd zonder de opties waardoor de auto een stuk goedkoper was dan optie 1. Vervolgens ging de salesman stap voor stap de opties af en voegde toe wat de klant wilde waardoor de prijs langzaam hoger werd.
Het resultaat: bij optie 1 besteden klanten veel meer geld dan optie 2 omdat ze de weggehaalde opties als verlies ervaren.
Het gevoel van verlies resulteert dus in daadwerkelijk meer verlies.
Waarom FOMO zo gevaarlijk is
Het onderzoek van Schwartz laat zien dat het dus kan zorgen voor irrationele keuzes dat leidt tot meer verlies. Een goed voorbeeld hiervan is het gevoel hebben dat iedereen om je heen rijk aan het worden is wat jou het gevoel geeft dat je de boot mist. Dit kan je het gevoel geven dat je zo snel mogelijk moet gaan investeren waardoor je head-first in de markt duikt zonder research te doen. Je ziet de winsten winsten van andere als iets dat jij ook kan hebben, en dus ervaar je het gemis ervan als een verlies.
Een andere vorm is het niet willen accepteren dat investeren ook tot verliezen kan leiden. Hierdoor verkoop je bijvoorbeeld aandelen waarvan je het gevoel hebt dat ze alleen nog maar zullen gaan zakken, terwijl je strategie was om er niet aan te zitten voor 10+ jaar. Het gevoel van potentie in andere aandelen die wél winst zouden kunnen boeken is dan de FOMO die je hebt.
Het hebben van FOMO kan dus leiden tot desastreuze financiële keuzes die helemaal niet nodig zijn. Als je het op een macroniveau bekijkt kan het zelfs leiden tot een knappen van een economische bubbel. Een basispatroon van een bubbel bestaat uit 5 stages: verandering in de markt, een economische boom, euphorie, de sell-off, paniek. In dit artikel zal ik niet in detail gaan over wat elke stage inhoudt. Maar het is goed om te weten dat de economische groei (boom) in stage 2 voor een groot deel komt door FOMO van een ‘once in a life time’ kans waardoor speculatie toenoemt en meer investeerders geld stoppen in de markt. Als je niet op tijd uitstapt (stage 4) dan kan je dus een groot deel van je geld verliezen.
Hoe kan ik omgaan met FOMO?
Het herkennen van FOMO en begrijpen waar het vandaan komt is al een goede stap vooruit. De beste manier van omgaan met FOMO is door te leren accepteren dat ‘goed genoeg’ ook prima is, en niet alles perfect hoeft te zijn. Zorg dat je waardeert waarom een keuze die je gemaakt hebt goed is geweest, in plaats van dat je baalt waarom een andere optie beter zou zijn.
Wat betreft de FOMO dat komt kijken bij beleggen: zorg dat je altijd een strategie hebt en je daar ook aan houdt. Persoonlijk ben ik gestopt met het actief handelen van aandelen omdat ik er niet alleen slechte resultaten mee behaalde, maar ook veel te veel keek naar potentie om mij heen in plaats van de goede/slechte keuzes die ik zelf maakte. Ik wilde perse doorgaan omdat mensen om mij heen wel goede winsten behaalde; FOMO. Gelukkig zijn er veel betere opties en investeer ik momenteel alleen nog maar in het wondermiddel voor de luie belegger, en bitcoin.
Het komt er dus op neer om altijd het positieve van jouw keuzes op te zoeken, en niet jezelf te verliezen in de ‘wat als’ gedachten: ‘het beste’ uit elke situatie willen halen leidt dan namelijk juist tot suboptimale keuzes.
